منشاء پیدایش شیعه :

در اینکه شیعه در چه زمان وبه چه صورتی به وجود آمد ، بین اهل نظر اختلاف است وما در اینجا نخست اقوال مختلف را با پاسخ آنه نقل می کنیم وسپس نظریه درست را در این موضوع بیان می نماییم .

ابن خلدون در مقدمه اش صفحه ۱۹۷ واحمد امین مصری معتقدند که پیدایش شیعه در ایام سقیفه وانتخاب خلیفه اول باز می گردد. احمد امین در این باره می گوید : پایه گذاران شیعه، کسانی بودند که پس از رحلت پیامبر خدا دیدند اهل بیت آن حضرت برای خلافت اولویت دارند. همچنین احمد امین می گوید : تشیع توسط گروهی از صحابه که علاقه ویژه ای به علی ابن ابی طالب داشتند و معتقد به احقیت آن حضرت برای خلافت بودند ؛ ایجاد گردید و مشهورترین آنان سلمان فارسی ،ابوذر غفاری و مقداد ابن اسود بودند .

اما پاسخ این نظریه : صرف ملحق شدن گروهی از صحابه به امام علی (علیه السلام ) به منزله پیدایش شیعه نیست واگر آنان قایل به امامت آن حضرت به ویژه پس از جریان سقیفه شدند  این دلیل بر این نیست که از آن لحظه وبه صورت ناگهانی به امامت آن حضرت معتقد شدند وآنان در واقع پیش از آن جریان ، شیعه حضرت علی  بودند.

نظریه دیگری معتقد است که شیعه در ایام قتل عثمان خلیفه سوم ایجاد گردید. ابن حزم در این خصوص می گوید : پس در حقیقت رافضی ها از مسلمانان نیستند و این فرقه پس از بیست وپنج سال از ارتحال پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله وسلم ) به وجود آمده است .

برخی دیگر از اهل نظر از جمله ابن ندیم در کتاب فهرست قایل هستند که شیعه در روز جنگ جمل ایجاد شده است .

وگروهی دیگر نیز معتقدند که پیدایش شیعه به جریان جنگ صفین وپس از خروج خوارج باز می گردد .

اما پاسخ این آراء : اولاً دلیلی  برای این نظریات وجود ندارد وثانیاً با نظریه دیگری که می گوید شیعه پس از شهادت امام حسین در کربلا به وجود آمده است تعارض دارد .

نظریه دیگری می گوید که شیعه پس از شهادت امام حسین (علیه السلام ) ایجاد  شده است .

واما پاسخ این نطر این است که قیام وشهادت آن حضرت ، آثار بسیار ارزشمندی را در آگاهی سیاسی وعقیدتی دوست داران اهل بیت به دنبال داشت اما این به معنی منشاء پیدایش شیعه نمی باشد .

نظر درست در زمان وچگونگی پیدایش تشیع :

عقیده شیعیان امامیه این است که پیدایش  شیعه به صدر اسلام و زمان پیامبر اکرم (ص) باز می گردد وبرای شیعیان دهها دلیل در باره این نطریه وجود دارد که به منظور مراعات اختصار به دو دلیل اشاره می نماییم :

۱ - پس از نزول آیه( « وانذر عشیرتک الاقربون » سوره شعراء /۲۱۴ ) بنا به نقل بسیاری از کتب معتبر حدیث از اهل سنت و شیعه ، پیامبر خدا چهل نفر از بنی هاشم را دعوت فرمودند وآنان را به اسلام دعوت کردند وفرمودندچه کسی از شما  آمادگی دارد بامن هم صدا شده و به دین من ایمان بیاورد ، تا برادر من و وارث و وصی من باشد وپس از من جانشینم در میان شما  باشد ؟ وپیامبر خدا سه بار این جمله را تکرار فرمودند ودر هر بار فقط حضرت علی ( علیه السلام ) پاسخ دادند وپیامبر اکرم به آنان فرمودند : این برادر ، وارث ، وزیر و وصی من وجانشین من پس از من در بین شما خواهد بود . به حرف او گوش فرا داده واز او اطاعت کنید .

۲ - زمانی که آیه « ان الذین آمنوا وعملوا الصالحات اولئک هم خیر البریة » نازل شد بنا به نقل بسیاری از راویان حدیث از ابن عباس ،پیامبر خدا به حضرت علی خطاب فرمودند وگفتند : افراد مورد اشاره در این آیه ، تو  وشیعیان تو هستند. تو وشیعیان وارد محشر می شوید در حالی که راضی بوده وخدا نیز از شما راضی هست ودشمنان تو با غضب وارد می شوند و مورد غضب خدا هستند . ( این حدیث از ابن عباس و نیز جابر ابن عبدالله در کتب زیادی از جمله : الدر المنثور سیوطی جلد ۶ ، الصواعق المحرقه تالیف ابن حجر ، فتح القدیر از شوکانی ، ونیز در تفسیر آلوسی ، تفسیر طبری جلد ۳ ، و در کتاب نور الابصار شبلنجی و در شواهد التنزیل حسکانی و... که همه از کتب معتبر اهل سنت هستند ، نقل شده است .)